Türkiye’yi idare edenlerin bazı ‘büyük’ firmaların vergilerini affettiğiyle ilgili haberler ara sıra gündeme gelse de mesele tam anlamıyla izah edilebilmiş değil. Muhalefet milletvekilleri ve bazı uzmanlar milyar liralık vergilerin affedilip devletin zarara uğratıldığını ifade ederken itham edilen firmalar da mealen, “Hesaplamada yanlışlık vardı, yanlışlık düzeltildi. Vergi borcumuz yok, af yok” diyorlar.
Esasında bu meseleyi vuzuha kavuşturmak zor olmasa gerek. Sırf bu iş için bir komisyon kurulsa ve tahakkuk ettirilmiş vergilerin affedilip edilmediğini ortaya konulsa bu işte Türkiye kârlı çıkmaz mı? Buna yapmak elbette iktidarın işidir. İddia sahiplerine seslenip, “Buyurun komisyona” dense tartışma bitip gerçekler ortaya çıkmaz mı? Çıkar ama anlaşılan iktidar bu yolu tercih etmek yerine “görmedim, duymadım, bilmiyorum” tavrı sergiliyor.
En son olarak ana muhalefet partisi genel başkanı, katıldığı bir TV programında bilmânâ; “Geçen sene bazı büyük şirketlerin 660 milyar lira vergi borcu affedildi. Ben olsam (bu parayı alır) emekliye verirdim” demiş. (İsmail Küçükkaya’nın sunduğu program, Halk TV, 31 Mayıs 2024)
Konu ile ilgili yazılanlara bakınca şöyle bir açıklama ile de karşılaştık: “Vergi hukuku uzmanı Prof. Dr. Funda Başaran Yavaşlar geçen hafta yürürlüğe giren ‘Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un bir yapılandırma değil af olduğunu ifade etti. Bu düzenleme ile birlikte kamunun en az 250 milyar TL’lik vergi alacağından vazgeçtiğini belirten Yavaşlar, “Bu tutar 2023 bütçesinde kamu geliri olarak yer aldığına ve kamu giderleri bu gelir dikkate alınarak hazırlandığında göre, affedilen miktar kadar kamu hizmetinden vaz mı geçilecektir?” dedi. Prof. Dr. Funda Başaran Yavaşlar, “(Bu miktar gelirden vazgeçilecekse) Kamu hizmetlerinin finansmanı için gereken bu rakam kimden ve nasıl sağlanacaktır? Neticede, para basma enflasyon, borçlanma ise faiz yükü olarak geri döndüğüne göre, vergi kaçırmayanların üzerindeki vergi yükü biraz daha mı arttırılacaktır?” dedi. (analizgazetesi.com.tr, 15 Mar 2023)
Daha eski tarihli bir haberde ise “(...) Buna göre AKP hükümeti, vergi müfettişlerinin söz konusu üç şirkete kestiği toplam 615.9 milyon TL’lik vergi cezasının 608.9 milyon TL’sinden vazgeçti. Haberde, Merkezi Uzlaşma Komisyonu’nun bu kararlarının Sayıştay ve Meclis’ten saklandığı da iddia edildi” denilmiş.
Bu kadar ciddi iddialar orta yerde dururken “Hiçbir şey yokmuş” gibi davranmak iktidara ne kazandırır ki? Devlet icap ettiğinde belli ölçüler içerisinde alması gereken vergiden vazgeçebilir. Ancak bu yapılırken belli firmaların özel olarak korunması çok büyük yanlış olur. Gerek uzmanların ve gerekse muhalefetin dile getirdiği bu yöndeki iddiaları araştırmadan reddetmek milletin imkânlarını heba etmek anlamına gelmiyor mu?
Diyelim ki iddia edildiği gibi 600 değil de 300 ya da 200 milyar liralık vergi gelir affedilmiş olsun. Bu rakamı küçük görmek hakka, hukuka, adalete, millete hizmet anlayışına sığar mı? Vergide de ‘vergi affı’nda da adalet hükmetsin vesselam.