“İstihbaratın güçlendirilmesi anlayışı istihbaratın demokratikleşmesine engel oldu.”

Bu durum, tek adam rejimi üzerinden iş gören istihbarat vesayetinin yargı, medya, güvenlik kurumları, üniversiteler ve bürokrasi başta olmak üzere bütün devlet kurumlarında hâkim olduğu bir işleyişi netice verdi.

Ortaya çıkan sonuç, Türkiye’deki gelişmeleri dikkatle izleyen dış gözlemcilerin de dikkatini çekmiş. Bunlardan biri Almanya’nın önde gelen düşünce kuruluşlarından Bilim ve Politika Vakfı (SWP). Son raporunda Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemini masaya yatıran SWP de aynı noktaya vurgu yapmış.

Raporda “Yeni sistemle birlikte yürütme gücü tek bir kişide toplandı. Bu kişinin kurumlar üzerindeki kontrolü ‘muazzam’ bir hale geldi” tesbitinin ardından söz MİT’e getirilerek, istihbarat teşkilâtının son yıllarda edindiği operasyonel yetkiler ve dokunulmazlık zırhıyla ağırlığının arttığı belirtiliyor.

Ve şöyle deniliyor:

“Günümüzde MİT’in oynadığı merkezî rol terörle mücadele ve bürokrasinin gözetlenmesi ile sınırlı değil. Anlaşılan o ki Cumhurbaşkanı, MİT’i aynı zamanda kendi partisini kontrol altında tutmak için de kullanıyor.”

Ama MİT üzerindeki demokratik denetimin zaten sıfır olduğu bir sistemde teşkilâtın tek adam rejimiyle elde ettiği operasyonel yetkiler ve dokunulmazlık zırhıyla ağırlığının artması, tek adamın derin bir kuşatmaya alınıp altının oyulması sonucunu da getiriyor.

“Şekil”de görüldüğü gibi...

Ve bu durumun sebep olduğu bir başka netice, SWP raporunda şöyle ifade ediliyor:

“Cumhurbaşkanı yeni sistemde kurumlar üzerinde neredeyse sınırsız ve denetimsiz bir güce sahip, ama buna rağmen  sürpriz bir şekilde siyasî manevra alanı parlamenter sistemde olduğundan daha da dar hale geldi.”

İstihbarat güdümlü derin bürokrasi tarafından kuşatılıp halktan, kendi taban ve seçmeninden, hattâ yıllarca beraber yürüdüğü “dava” arkadaşlarından uzaklaşıp kopmanın farklı bir sonuç getirmesi beklenebilir mi?!!