Üstad Lemaat’ta “Niyet Gibi, Tarz-ı Nazar Dahi Âdeti İbadete Çevirir” başlığı altında, niyet ve bakış açılarını aynı şekilde değerlendirilebileceğini açıklıyor.
Niyet nasıl normal adetlerini ibadete çevirir aynen öyle de ‘Tarz-ı nazar / Bakış açısı’ da ilimlere ve olaylara bakışımızı Allah’ın marifetine çevirir. Meselâ bir çiçeğe ‘Ne güzel’ demek ile ‘Ne güzel yapılmış’ demek arasındaki fark gibi.
İşte bu açıdan bir olaya veya düşünceye karşı kişiler farklı davranışlarda bulunurlar. Bu, kişinin tahsili ve kültür seviyesine bağlıdır. Buna kısaca o kişinin bakış açısı diyebiliriz.
Kişilerin bakış açısını açık bir şekilde gösteren aşağıdaki olayı inceleyelim:
“Fransa’da, ağır işçilerin işleri hakkında ne düşündüklerini incelemek üzere araştırmayı yürüten bir görevli, bir inşaat alanına gönderilir. Görevli, orada aynı işi yapan üç işçiye yaklaşır ve aynı soruyu sorar: ”Ne yapıyorsun?” Birinci işçi; “Nesin sen, kör mü?” diye öfkeyle bağırır,” Bu parçalanması imkânsız kayaları ilkel aletlerle kırıyor ve patronun emrettiği gibi bir araya yığıyorum. Cehennem sıcağında kan ter içinde kalıyorum. Bu çok ağır bir iş, ölümden beter.” İkinci işçinin cevabı: ”Kayaları mimarî plana uygun şekilde yerleştirilebilmeleri için, kullanılabilir şekle getirmeye çalışıyorum. Bu ağır ve bazen de monoton bir iş, ama karım ve çocuklarım için para gerekli. Sonuçta bir işim var. Daha kötü de olabilirdi.” Üçüncü işçinin cevabı ise şöyledir; “Görmüyor musun?” der işçi kollarını gökyüzüne kaldırarak. ”Bir katedral yapıyorum...” Bu hikâyenin enteresan tarafı her üç işçinin de aynı işi yapıyor olmaları... İşte bakış açısı..
Olaylara karamsar bir bakış açısıyla mı yoksa iyimser bir bakış açısıyla mı bakıyorsunuz? İşte o zaman musîbetlerde etkilenme derecesi değişecektir.
İnsan, Üstad Bediüzzaman’ın Risale-i Nur Külliyatı’ndan birçok yerde akıllara, hafızalara adeta kazırcasına anlattığı ve kazandırmaya çalıştığı imanî bakış açısını kazanırsa, o kişi huzura ve saadete kavuşur.
“Mesele-i vahide, iki mütekellimden sudûr eder. Birisi mebde ve müntehasını ve siyak ve sibaka mülâyemetini ve ehavatıyla nispetini ve mevzi-i münasipte istimalini, yani münbit bir zeminde sarfını nazara aldığı için, o fende olan maharetine ve melekesine ve ilmine delâlet ettiği hâlde, öteki mütekellim şu noktaları ihmal ettiği için, sathiyetine ve taklidiyetine delâlet eder. Hâlbuki kelâm yine o kelâmdır.” (ESDE: Şuaat. 538)
Meselâ Kovid-19 insanlar bu virüsten bahsederken bazıları sağlık yönünü, bazıları ekonomiye vuracağı darbeyi, bazıları siyasî yönünü, bazıları ise korunma çarelerini açıklamaya çalışıyor.
DİB camileri kapatıyor, Arabistan ise Kâbe ve Mescid-i Nebevî’yi yasaklıyor, vb. her kesim kendi bakış açısına göre davranıyor ve konuşuyor.
Fakat Risale-i Nur Talebeleri ve birkaç kişiden başka hiç kimse kâinatta her şeyin dizgini elinde olan Cenab-ı Hak’tan ve O’nun gayretullaha dokunan bazı aşırılıklara bir tokadı olduğundan çok az bahsediyor. İşte bakış açısı güzel bir örnek oluşturuyor. Bu konuya da bizim bakış açımız, İlâhî bir uyarı yönünden olmalı ve vazifemizi yapıp (gerekli tedbirleri alıp, duâ edip) sonucu Allah’a bırakmalıyız ve sonucun güzel olacağına iman etmeliyiz.
Niye? Çünkü:
“Güzel gören güzel düşünür.
Güzel düşünen hayatından lezzet alır.”