“Aya gelince onun için de menziller takdir ettik ki, hurma dalından ince yay halini alıncaya kadar incelir.” (Yasin Sûresi: 39)’deki Kurumuş hurma dalının ince yay hali gibi kelimesine bak, Süreyya yıldızlarının dairesidir. Kameri hilâl vaktinde hurmanın eskimiş bir beyaz dalına teşbih eder. Şu teşbih ile semanın yeşil perdesi arkasında güya bir ağaç bulunuyor gibi beyaz, sivri, nuranî bir dalı, perdeyi yırtıp, başını çıkarıp, Süreyya o dalın bir salkımı gibi ve sair yıldızlar o gizli hilkat ağacının birer münevver meyvesi olarak, işitenin hayali olan gözüne göstermektedir. 

 “Veşşemsu tecri’’ (Yasin Sûresi, âyet 39). “Güneş de onlar için bir delildir ki kendisine tayin edilmiş bir yere doğru gider.”

 Buradan geçen “Tecri’’ lâfzıyla yani “Güneş döner’’ tabiriyle kış ve yaz, gece ve gündüzün devretmelerindeki muntazam İlâhî kudreti hatırlatır. Yaratıcının büyüklüğünü anlatır. Mevsimlerin sayfalarındaki kudret kaleminin yazdığı mektuplara nazarı çevirir. Yaratıcının hikmetini bildirir.

“Vecealeşşemse siracen’’ yani lamba tabiriyle şöyle bir üslûba pencere açar ki şu âlem bir saray ve içinde olan eşya ise inanç ve hayat sahibi varlıklara hazırlanmış süslü yiyecekler, lüzumlu şeyler olduğunu gösterir. Güneş dahi varlıkların hizmetine verilmiş bir ışık olduğunu anlatır.

Demek güneş ve ay insanların zihnini gece ve gündüz, kış ve yaz sayfalarına çevirir. O sayfalarda yazılan hadiselerin satırlarına dikkatli nazarları celbeder.

İşte ekseriyetle Kur’ân’ın üslûbunun geçen tarzlarda ulvî ve parlak olduğundandır ki, bazen bir bedevî Arap bir tek kelâma meftun olur, Müslüman olmadan secdeye giderdi. “Artık emrolunduğun şeyi başlarını ağrıtırcasına açıkla.” (Hicr Sûresi 94) kelâmını işittiği anda secdeye gitti.

Ona dediler: “Müslüman mı oldun?”

“Yok” dedi. “Ben şu kelâmın belâgatine secde ediyorum.”