Göstericilerin, Sisi yönetimini protesto etmesini sosyal medya üzerinden yönlendiren ise, İspanya’da ikamet eden Mısırlı müteahhit ve aktör Muhammed Ali.

Geçtiğimiz hafta Muhammed Ali, “Sisi istifa etmezse” 27 Eylül 2019 Cuma günü halkı “1 milyon kişiyle sokaklara protestoya” çağırdı. Meydanlardaki toplumsal unsurlar 1 milyona ulaşamasalar da, protestolara katılım ve gösterilerin dozu gün geçtikçe artıyor. Bununla birlikte tutuklanan protestocu sayısı da yükseliyor. 27 Eylül 2019 Cuma günü Tahrir Meydanı’nda gerçekleştirilen “Kurtuluş Cuması” gösterilerinde “bırak Sisi, Sisi istifa, rejim bıraksın, halkın devrimi” vb. sloganların atılması ve pankartların taşınması üzerine güvenlik güçleri müdahalede bulundu. 

İnsan Hakları İzleme Örgütü, Cuma günü yapılan gösterilerin 2013’ten bu yana en ciddî kırılma olduğunu ve yaklaşık 2 bin kişinin tutuklandığını bildirdi. Buna ek olarak Mısır Ekonomik ve Sosyal Haklar Merkezi de 25 Eylül 2019 Çarşamba günü bin 915 protestocunun tutuklandığını açıkladı. Tutuklananlar arasında Kahire Üniversitesi Siyasal Bilimler Profesörü Hassan Nafaa bulunuyor. Nafaa “Sisi’nin mutlak yönetiminin devam etmesinin felâkete yol açacağından şüphem yok” ifadesini Twitter hesabından paylaşmıştı. Nafaa’nın ardından, eski Genel Kurmay Başkanı Sami Anan’ın sözcüsü Hazem Hosny “2018 yılı Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Sisi karşıtı oy kullandığını” açıkladığı için tutuklandı.

Tutuklananlardan bir diğeri de Al Dostour (Anayasa) Partisi Başkanı Khaled Dawoud. Dawoud “Cumhurbaşkanı’nın politikalarını eleştirmesi” üzerine polis tarafından tutuklandı. Dawoud’un “güvenlik güçlerinin büyük şehirlere çok fazla asker yığınağını, polisin kilit cadde ve meydanlarda yayaları durdurup üst aramasını, haber gruplarına ve haber kanallarına erişimin engellendiği ve mesajlaşma platformlarının askıya alındığını” belirtmesi tutuklanmasında etkili oldu. Bilindiği üzere Al Dostour (Anayasa) Partisi’nin kurucusu Muhammed Al Baradey’dir. Baradey aynı zamanda eski Birleşmiş Milletler (BM) Atom Enerjisi Kurumu Başkanlığı görevinde de bulunmuştu.

Mısır’ın Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yaptığı 12 Milyar (USD) dolarlık kredi anlaşması ve kemer sıkma programı, ülkede yoksulluk oranının yükselmesine sebep oldu. Sisi’nin Mayıs 2014’te ilk defa Cumhurbaşkanı seçildiği seçimlerdeki vaatleri “yeni bir başşehrin inşaası, 1 milyon kişiye iş imkânı ve yeni Süveyş Kanalı inşaası” olarak sıralanmaktaydı. Bunlardan sadece yeni Süveyş Kanalı kısmen (mevcut Kanal üzerinde yan su yolu gibi) yapıldı. Özellikle 1 milyon kişiye istihdam sağlanamaması ve gün geçtikçe artan sosyo-ekonomik sorunlar toplumun her kesiminde fazlasıyla hissedilmeye başlandı. Dolayısıyla 3 Temmuz 2013 darbesi sonrasında tutuklananlar Müslüman Kardeşler ve taraftarları olurken; bugün insan hakları aktivistleri, gazeteciler ve aktörler de güvenlik güçlerinin hedefleri arasında. Artık tutuklamalar toplumun farklı kesimlerini etkiliyor. Bu anlamda Sisi’nin karşısındaki muhalif cephe genişliyor.

Muhalefet liderlerinden ve 2012 yılı seçimlerinin Cumhurbaşkanı adaylarından Ayman Nour ise, tutuklamalar ve güvenlik tedbirleriyle “Sisi’nin kendisine alternatif olabilecek tanınmış general ve politikacılara net bir mesaj göndermeye çalıştığının” altını çizdi. Nour ayrıca “kötüleşen sosyo-ekonomik şartların halkın öfkesini daha da arttırdığını” belirterek “toplumsal muhalefette korku bariyerinin aşıldığını” vurgulayarak meydanlara daha fazla insanın çıkmasının kuvvetli ihtimaline dikkat çekti. İnsan hakları ve demokrasi savunucularından Alaa Abdel Fattah da yeniden tutuklananlardan.

New York’taki BM Genel Kurulu toplantısının sona ermesi üzerine Mısır’a dönen Sisi, halkı “yaşanan protestolardan dolayı endişelenmemeye” çağırdı. Diğer taraftan Parlamento Üyesi, Savunma ve Ulusal Güvenlik Komitesi Sekreteri Ahmed İsmail “Sokaklarda devlete karşı savaşan göstericiler olduğunu, ancak bunların sayılarının yeterli olmadığını” belirterek, Sisi gibi endişelenecek bir durum olmadığına değindi. Devlet Enformasyon Servisi Başkanı Diaa Rashwan “Mısır’da herhangi bir olayı hürce ele almak için ülke çapına yayılmış 900 yabancı muhabirin ve buna ek olarak haber fotoğrafçılığı lisansına sahip 195 kişi mevcuttur” diyerek ülkede yapılan gösterilerin haberleşmesinde sorun olmadığını vurguladı. Ancak protestolara, Mısır gazetelerinde kısa haberler şeklinde yer verilmektedir.

27 Eylül Cuma günü muhaliflerin gösterilerine sahne olan Mısır sokak ve meydanlarında, 28 Eylül Cumartesi günü de Sisi taraftarlarının, Sisi’ye destek yürüyüşleri gözlemlendi. Binlerce kişinin katıldığı iddia edilen Sisi yanlısı gösterilerde “Sizi seviyoruz, yaşasın Mısır, ordu ve halk el ele” vb. sloganlar atılarak iktidara destek verildi.

Mısır’da şu anda hem muhalifler hem de Sisi taraftarları sokaklarda kendi tezlerini savunuyorlar. Toplumsal taraflar muhalifler ve iktidar yanlıları olarak belirmiş durumdalar. Önemli olan hak arama mücadelesindekilerin homojen yapılarını muhafaza etmeleridir. Birde güvenlik güçlerinin tedbirlerinin daha da sertleşeceği ihtimal dahilinde olup, farklı bir gelişme olmadığı takdirde muhaliflerin sayısının daha çok artacağı kuvvetle muhtemeldir.