Bu Bir Emirdir

Öncelikle şunu söylememiz lâzım: Bu bir emirdir. Kâbe’yi neden yedi defa tavaf ettiğimiz sorusu, sabah namazını neden dört rekât kılıyoruz sorusuna benzer bir sorudur. Cevabı taabbüdî oluşunda arayacağız. Taabbüdî olduğu için, nasıl emredildi ise öyle yapmakla mükellefiz.  

İbadetlerin hepsinde taabbüdîlik özelliği vardır. Bediüzzaman der ki: “Mesail-i şeriattan bir kısmına taabbüdî denilir. Aklın muhakemesine bağlı değildir. Emrolduğu için yapılır. İlleti emirdir.”1

Kâbe’yi yedi defa tavaf etmenin illeti de emirdir. Allah böyle emretmiştir. Peygamber Efendimiz de (asm) böyle yapmıştır. Esasen kulluğa yakışan da başka illet aramamaktır. Tek illeti emir bilmektir. “Allah emretti ben böyle yaptım” demek, “bunun şu gerekçesi vardı da ondan böyle yaptım” demekten ibadete çok daha uygundur. Çünkü ihlas bundadır, sevap bundadır. Allah’a karşı kulluk duruşu bunu gerektirir. 

Bu bütün ibadetler için böyledir.      

Hikmet Yoktur da Denemez

Bununla beraber, “ibadetlerin yapılış biçimlerinin hikmeti yoktur” demek istemiyorum. Elbette vardır. Ama ibadet yapmak için bize ilk hareketi veren hikmet değil, illettir. Esasen illet bize yeter.

Hikmete gelince… Yüce Allah buyurur ki: “Biz Kâbe’yi, insanlar için toplanıp sevap kazanma yeri ve emniyetli bir mekân kıldık. Öyleyse siz de İbrâhim’in makâmını namazgâh edinin. Zâten İbrâhim’le İsmâil’e de: “Tavaf edenler, ibâdet kastıyla orada kalanlar, rükû ve secde edenler için evimi tertemiz tutun!” diye emretmiştik.”2

Bu âyette sayı belirtilmemiştir. Fakat tavafın yedi olduğu sünnetle sabittir. Öncelikle yedi rakamı çokluktan kinaye olabilir. 7, 70, 700 tabirleri çokluk rakamlarıdır. Yedi defa Kâbe’yi tavaf ettiğinizde, Allah korkunuz, kulluğunuz, ibadetiniz, ruhunuzda asgarî düzeyde sabitleşmiş, tespit edilmiş olur. Bu ibadet, bundan sonraki hayatınıza istikamet verir.      

Kâinatın Nabzı Böyledir

Aşk bizi, sevdiğimiz şeyin etrafında pervane yapar. Beytullah’ın etrafında yedi defa tavaf etmek, içimize Allah aşkını yerleştirir. Tavaf esnasında Kâbe’yi solumuza, yani kalbimiz tarafına alırız. Böylece Kâbe ile kalbimiz arasında bir manevî enerji akışı meydana gelir. Allah kalbimize nazar eder. 

Gökte milyarca yıldızın yaşadığı tablo budur. Yıldızlar sabit durmazlar, dönerek sükunete ererler. Yıldızların sükûnet hali hareketleridir. Yıldızlardan atomlara hiçbir şey sabit durmaz. Atomların alt parçacıkları proton ve elektronlar, atomlarla beraber hiç soluk almadan dönerler. Tıpkı gezegenlerin güneş etrafında, elektron ve protonların çekirdek etrafında harika bir nizamla dönmeleri gibi.

Müslüman, Kâbe etrafında dönmek suretiyle kâinatın düzenine ayak uydurmuş, bu düzeni sağlayan Allah’a kulluğunu ifade etmiş olur. Bu düzenden dolayı Allah’a şükretmiş olur. Yaratılış gayesini hatırlamış, tevhid inancını ruhunda pekiştirmiş olur.

Kâbe etrafında bir defa dönmeye Şavt denir. Dört defa dönmek vacip, yediye tamamlamak ise sünnettir.  

Bilindiği gibi yedi kat gökyüzü, yedi semavat, yedi nefis vardır. Kur’ân, “Yedi gök, yer ve bunlarda bulunan her şey O’nu tesbih eder.”3 buyuruyor. 

Yedi defa dönmekle insan nefsin en aşağı mertebesinden Allah katında semavatın üstüne, en ala yere, ala-yı illiyyîn’e yükselir.  Nefs-i emmareden nefs-i mutmeinneye çıkar. 

Dipnotlar:      

1- Mektubat, s. 468

2- Bakara suresi: 125

3- İsrâ Suresi, 44