***

Değerli Hocam,

Siz adalet ve adaletsizlik hakkında yazıyorsunuz. Biraz da futboldaki adaletsizlik hakkında yazmanızı isterim. Bu sebeple aşağıdaki fikirlerimi köşenize taşırsanız mutlu olurum. 

29.04.2021 gecesi oynanan Fenerbahçe-Alanyaspor maçında yaşanan bir pozisyon sonrasında Fenerbahçe’nin kural hatası sebebiyle maçın iptali için bence haklı olarak Türkiye Futbol Federasyonu’na başvurması Türk futbolunda yeni bir skandalı işaret ediyor.

Maçın 28. dakikasında hakem Yaşar Kemal Uğurlu Fenerbahçe lehine penaltı kararı verdi. Bu aşamada kural kitapçığında yazan bir kuralı maçın VAR hakemi Halil Umut Meler uygulamadı. 

Üstelik aynı hakem 02.03.2019 tarihinde oynanan Fenerbahçe - Çaykur Rizespor maçının 84. dakikasında gerçekleşen pozisyonda bu kuralı uygulamıştı.

IFAB (Uluslararası Futbol Birliği Kurulu) kurallarında belirtilen ve TFF (Türkiye Futbol Federasyonu) resmî sitesinde de yer alan kural şöyle: “Topla oynama teşebbüsü ile topa doğru hareket eden ofsayt pozisyonundaki oyuncuya topla oynamadan veya teşebbüs etmeden veya rakibi ile top için mücadele etmeden önce faul yapılırsa ofsayt ihlâli gerçekleşmeden önce olduğu için faul ile cezalandırılır.” 

Fenerbahçe bu kuralı gerekçe göstererek kural hatası sebebiyle maçın iptali için TFF’ye başvurdu. Hakemin, VAR prosedürüne göre yorumuna gerek duyulan pozisyonda ekrana gelip pozisyonu izlemesi ve yorumlaması gerekirken VAR hakeminin hükmü verip maçın hakemine aktarması sonrası maçın 28. dakikasında penaltı kararının iptaliyle kural hatasına sebep olduğu iddia edilen karar ortaya çıkıyor.

Üstelik bu Fenerbahçe’nin IFAB kurallarını gerekçe göstererek iptal başvurusu yaptığı ilk maç da değil. 

Daha önce yine Fenerbahçe ve Alanyaspor arasında oynanan, Alanyaspor’un 3-1’lik galibiyetiyle sonuçlanan maç sonrasında da Fenerbahçe Yönetimi TFF’ye iptal başvurusunda bulunmuş, ama reddedilmişti.  

VAR (Video Assistant Referee) video teknolojisini yalnızca maçın seyrini değiştiren kararlardaki bariz hataları düzeltmek için ve gözden kaçan ciddî olaylarda kullanılmak üzere 2018/2019 sezonuyla birlikte başladı. 

Sisteminin asıl çıkış amacı maçın sonucunu etkileyebilecek hakem hatalarını sıfıra indirebilmek için hakemin gözden kaçırdığı pozisyonları Video Asistan Hakemin çağrısıyla ekranda izleyerek tüm açılarıyla görmesini sağlamaktı.

Türk futbolunda daha 3. yılını doldurmayan bu teknoloji futbol camiasının bütün paydaşları tarafından tartışılır hale geldi. İnsanın, zaman zaman isteyerek veya istemeyerek hata yapabilen âciz bir varlık olduğunu kabul eden toplumumuzda VAR teknolojisinden önce yaşanan tüm hatalar aksi kanıtlanmadığı sürece istemeyerek yapılan hatalar olarak kabul gördü. Fakat VAR teknolojisiyle birlikte yaşanan pozisyonlar birçok farklı kameradan incelenebiliyor ve kurallar çerçevesinde maçı yöneten hakemin görüp göremediği tartışmasına mahal vermeden en ince ayrıntısıyla VAR hakeminin önüne geliyor. 

Bu imkânlar çerçevesinde bu pozisyon özelinde olmasa da tüm futbol camiasının siyah dediği pozisyonlara dahi VAR hakemlerinin beyaz demesi artık Türk futbolunda bazı hataların istemeyerek değil isteyerek yapıldığını hatta hata değil tercih olduğunu gözler önüne seriyor. 

Sezon sonunda bir kazananın olacağı oyunda tüm paydaşların adaletsizliğe vurgu yapması ise ülkemizde adalete olan inancın nasıl kaybolduğunun sadece bir yansıması. 

VAR’ın Türkçe karşılığı da var: 

VAH (Video Asistan Hakem).

VAH ise güven kaybeden adalet sistemimizin futboldaki küçük bir parçası. 

VAH Türkiye’m VAH…