Hz. Peygamberin (asm) din-i mübini tebliğ yolunda karşılaştığı bütün engeller, sababelerin maruz kaldıkları her türlü işkence ve azapları ve onların gösterdikleri sebat ve kahramanlıkları ifade etmeye kalemimiz kifayet etmez.
Üstad Bediüzzaman, Nur Külliyatı’nın muhtelif yerlerinde Sahabe-i Kiramın hasletlerini beyan ettikten sonra kısaca iki kelime ile; “sahabeye yetişilmez” der.
Manevî mertebe itibarıyla peygamberden sonra ikinci mertebe olan bu güzide örnek insanları Hz. Peygamber (asm); “sahabilerim yıldızlar gibidir; hangisinin arkasından gitseniz yolunuzu bulursunuz” buyurarak onların her birisinin ümmete şaşmaz yol gösterici, rehber olduğunu haber veriyor.
Evet değil yalnız Müslümanlar, gayr-ı müslimler dahi hangi sahabiyi örnek alsa biiznillah Allah’a giden yolu bulurlar.
Hele bunlardan ümmetin reyleriyle başa gelmiş, Hülefa-i Raşidin dediğimiz dört güzide halifenin hayat hikâyeleri ve bütün insanlık âlemine yönelik dile getirdikleri söz ve beyanları dikkate değer kıymettedir. Şimdi bunlardan bilhassa idarecilere rehber olacak ve Ahmet Taşgetiren’in de nazarlara verdiği bazı tavsiyeleri nazarlara vermeyi uygun gördük.
Hazreti Ebubekir diyor ki:
- Herhangi bir yericinin yermesinden korkarak hakkı söylemekten çekinen kimsede hayır yoktur.
- Kendini beğenmişlikten sakının. Topraktan yaratılmış ve yine toprağa dönecek olan, sonra da haşeratın azığı olacak bir kimse neyle gururlanabilir ki?
- Mazlûmun bedduâsından sakının ve kendinizi ölüme hazırlayın.
- Müslümanların işlerini deruhte ederken ellerini kanlarından, mideni mallarından uzak tut, haysiyetini kırma. Güç ve kuvvet ancak Allah’ın elindedir.
- Gizli ve aleni bütün davranışlarında Allah’tan kork. Çünkü O seni ve yaptıklarını görür.
Hazreti Ömer diyor ki:
- Bana hatalarımı gösteren adamdan Allah razı olsun.
- Günah işlemekten vazgeçmek tevbe ile uğraşmaktan daha kolaydır.
- Şunu iyi biliniz ki bir zalime karşı hakkı haykırmak, kişinin ölümünü yaklaştırmayacağı gibi rızkına da engel olmaz.
- Allah’tan korkanın öfkesi kabarmaz.
Hazreti Osman diyor ki:
- Ey insanlar, kimsenin görmediği, vakıf olmadığı işlerinizde Allah’a muhalefetten sakınınız.
Hazreti Ali diyor ki:
- Elbiseniz eski de olsa kalbleriniz yeni ve temiz olsun.
- Allah’ın kullarına zulmedenin ibadullah tarafından dâvâcısı Allah’tır. Allah da bir kimsenin hasmı oldu mu o kimsenin tutunabileceği bütün hüccetler batıldır.
- Tebaya karşı kalbini merhamet, muhabbet, güzel muamele ile doldur. Sakın onlara karşı ganimet yiyici bir arslan kesilme.
- Sakın hiçbir affından dolayı pişman olma. Bir de sakın “Ben kudret sahibiyim, emrederim, itaat ederler” deme. Çünkü bu kalbe fesat, dine zaaf verir. İnsanı mağrur eder, gurur da insanı helâke götürür.
- Sana müşavir olacakların en kötüsü senden evvel şerlilerle beraber olan, onların suçlarına ortaklık eden kimselerdir. Sakın yüzüne karşı medh edilmeyi isteme.
Hiddetine, gazabına, eline, diline hâkim ol.