"Ümitvar olunuz, şu istikbal inkılâbı içinde en yüksek gür sada İslâm'ın sadası olacaktır."

Piyasalar

Türkiye ve BRICS Üyeliği

Muhammet ÖRTLEK
22 Eylül 2024, Pazar
Türkiye’nin BRICS üyeliği tartışmaları yine gündemde. Önce Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın 3-5 Haziran 2024’te muhtelif temaslar için Çin’e gitmesi, sonra “BRICS+” toplantısına katılmak üzere 11 Haziran 2024’teki Rusya ziyaretinin ardından, Türkiye’nin BRICS’e katılma ihtimali tartışılmıştı. Hatta “Fidan’ın Çin ziyaretini, Türkiye’nin BRICS açılımı” şeklinde tanımlayanlar da oldu.

Bloomberg haber sitesinin 2 Eylül 2024’teki haberine göre “Türkiye, Batı ötesinde ittifaklar kurma çabasında, BRICS’e katılmaya hazırlanıyor. BRICS, Ekim ayında Rusya’da yapılacak zirvede genişlemeyi görüşecek. Türkiye, AB’ye katılma sürecinde ilerleme kaydedilememesinden dolayı hayal kırıklığına uğradı. Türkiye, küresel etkisini arttırmak ve geleneksel Batılı müttefiklerinin ötesinde yeni bağlar kurmak amacıyla BRICS gelişmekte olan pazar ülkelerine resmen katılma talebinde bulundu”.

Bilindiği kadarıyla Bloomberg’in haberiyle ilgili, resmî makamlardan henüz bir açıklama yapılmadı. Açıklama yapılmaması konuyu daha da tartışılır hâle getiriyor.

BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika Cumhuriyeti)’in son zirvesi 22-24 Ağustos 2023’te Güney Afrika’da yapılmıştı. Zirvede, BRICS’in genişleme kararı alınarak Arjantin, Mısır, Etiyopya, İran, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin üyeliklerinin 2024’ten itibaren başlatılması kararlaştırılmıştı. Böylece BRICS’in üye sayısı 11’e yükselmişti. Ancak Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei 31 Ocak 2024’te BRICS’ten çıktıklarını duyurmuştu.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Dış Politika Danışmanı Yuri Uşakov ise, 4 Eylül 2024’te “22-24 Ekim’de Rusya’nın Tataristan Cumhuriyeti’nde düzenlenecek zirvede, Türkiye’nin tam üyelik başvurusunu değerlendireceklerini” belirtmesi, konunun önemini arttırıyor.

Türkiye, muhtemel BRICS üyeliğinin kabulüyle “Batı bloku dışındaki ekonomilerin koordinasyonu için kurulan ve giderek daha melez görünüm kazanan foruma katılan ilk NATO üyesi olacak”. Birde BRICS’e üye olsa bile, Türkiye’nin Batı blokundan kopması kolay değil.

Çünkü “Türkiye’nin, AB üyesi Bulgaristan’la Ocak 2023’te “Türk Blend” markasıyla 13 yıllık doğalgaz satış anlaşması imzaladığı biliniyor. Ukrayna’daki savaştan dolayı, Rusya, Avrupa’ya doğalgaz sevk ettiği Kuzey Akım-1 ve 2 boru hatlarını kapatmıştı. Ancak bazı Avrupa ülkeleri ihtiyaçları olan doğalgazı, Rusya’dan Türkiye’ye gelen Türk Akım boru hattından, yani Rus doğalgazını Türkiye üzerinden satın aldıkları” ileri sürülüyor. Dolayısıyla Türkiye’nin, BRICS’e üyeliğiyle birlikte AB gibi Batılı kurumlarla ilişkilerini sürdüreceğini düşünenler de mevcut. Ancak bunun her konuda sürdürülebilirliği ise, tartışmalı bir durumdur.

Elbette BRICS üyesi ülkeler, AB ve NATO’nun dışında kalan bir uluslararası yapı BRICS içindeler. Ancak Türkiye’nin geleneksel ittifak ve uluslararası güvenlik/siyaset/ekonomi mimarisi AB ve NATO gibi Batı bloku dahilinde.

BRICS’in genişlemesinin, ABD liderliğindeki G-7’ye karşı bir blok oluşturmaktan kaynaklandığı tahmin ediliyor. BRICS’in yeni üyelerinin de AB ve ABD gibi Batılı kurumlarla ilişkileri var. Fakat Soğuk Savaş sonrası süreçte, uluslararası sistemin kimilerine göre çok kutupluluğa kimilerine göre de kutupsuzluğa doğru evrildiği yorumlanıyor.

Tabi ki gelişmiş ekonomilerden uzaklaşmak doğru değil. BRICS üyeleriyle AB ve bazı NATO üyelerinin sosyo-ekonomik gelişmişlikleri karşılaştırıldığında Batı blokunun üstünlüğü yadsınamaz. Ayrıca Batı’nın demokrasi, hürriyetler, insan hakları vb. temel değerlerdeki gelişmişliği de unutulmamalı.

Ankara’nın bu gibi konular üzerinden Batı’yla ilişkilerinde pazarlık payı arayışında olduğu kuvvetle muhtemeldir. BRICS üyeliği tartışmalarının konjönktürel olup olmadığını Rusya’da yapılacak zirvede hep birlikte göreceğiz.

Okunma Sayısı: 814
YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları Yeni Asya Gazetesi'ne aittir. Hiçbir haber veya yazının tamamı, kaynak gösterilse dahi özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan haber veya yazının bir bölümü, alıntılanan haber veya yazıya aktif link verilerek kullanılabilir.

Yorumlar

(*)

(*)

(*)

Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve tamamı büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. İstendiğinde yasal kurumlara verilebilmesi için IP adresiniz kaydedilmektedir.
  • Mustafa

    22.9.2024 22:20:53

    Rusya tarihini,Rus Türk ilişkilerini bilmeyenler ,günü kurtarmak için konuşup duruyorlar..Rusyanın doğal kaynakları dışında ,alabileceğimiz ne var..S 400 ..O da hangarda 100 lerce milyarlık zarar..

(*)

Namaz Vakitleri

  • İmsak

  • Güneş

  • Öğle

  • İkindi

  • Akşam

  • Yatsı