İnsanlık Sıfatı

İnsanlık sıfatı tek başına bir emanettir. Fakat insanın elinde daha büyük emanetler vardır. Başta iman, insan aklının ve kalbinin en büyük emanetidir. Ahlak-ı hamide, insan ruhunu yaratıldığı eşref değere ulaştıran en büyük emanetlerdendir. İslamiyet gibi büyük ve mükemmel bir din Cenab-ı Hakkın insanlığa gönderdiği en büyük emanetlerdendir. 

Bediüzzaman’ın ifadesiyle, İslamiyet zaten bir insaniyet-i kübradır.2

Bütün bu büyük emanetler insanlık sıfatı bulunan varlığa gönderilmiştir. İnsanlık vasfını, kuyumcunun altın, elmas, yakut, akik, lü’lü, mercan gibi kıymetli mücevherleri koyduğu değerli bir tepsiye benzetebiliriz. Tepsi, değer olarak içindeki mücevherlerin en gerisinde kalacaktır.

İnsanlık vasfı da içinde değerli mücevherler barındırmadığında değeri sıfıra, hatta sıfırın altına düşüyor. Allah’ın lütfettiği emanetlere riayet etmediğinde insanın kaybettiği değerlerin en aşağısı, insanlık vasfıdır.    

Kul Olma Emaneti

Bizi insan olarak kulluğuna kabul eden Rabbimizdir. Rabbimizi İlah olarak kabul etmek durumunda olan da biziz.

Bizi kendisine kabil-i hitap kılan ve bize hitap eden Rabbimizdir. O’na muhatap olma ve O’nun hitabına liyakat gösterme vazifesi ise bizdedir.  

Bizi eşref-i mahlukat makamına oturtan ve mahlukatına kıyasla değerde, şerefte, devlette, rütbede, lütufta, nimette, rahmette en yüksek dereceden yaratan Rabbimizdir. Bize düşen ise sadece Rabbimizin Rabliğine şehadet ederek aldığımız yüksek dereceye eşdeğer izzetli, hikmetli ve nezaketli bir duruş sergilemektir.  

Bizi kelamına ve rahmetine mazhar kılan Rabbimizdir. Bize düşen ise mazhar olduğumuz rahmete karşı sadece Rabbimize minnet etmektir.  

Başımıza insanlık gibi bir devlet kuşu koyan Rabbimizdir. Bizim ise, “Bela şehidna” dedikten sonra bu devlet kuşunun verdiği şaşkınlıkla kâh dilimiz lâl kesildi, kâh benliğimize yenik düştük, kâh nefsimizin arzularına kapıldık, kâh aklımız bizi yoldan çıkardı ve Allah’ın kadrine layık biçimde Allah’a şükretmeyi beceremedik.  

Devlet Kuşu

Şimdi de üstüne üstlük, ‘insan olmayı biz mi tercih ettik’ diye soruyoruz.

Bence bu soruyu insanlık sıfatıyla biz sormayalım. Başına devlet kuşu konmuş bir şanslı kişinin, “bu devlet kuşunu ben mi tercih ettim?” sorusunu sorması her halde şu eşsiz ikramın verdiği şaşkınlıktan olsa gerektir.

“Ben sizin Rabbiniz değil miyim?” diye sorulduğunda biz, sözü ikiletmeden, “Evet Rabbim, Sen bizim Rabbimizsin. Biz buna şahidiz.” Demiştik.3

Bu şehadeti gösterdiğimizde biz, insan nüvesi olarak yüksek emanetlerin tamamını yüklenmiş bulunuyorduk. Cenab-ı Hak emaneti semavata, arz’a ve dağlara teklif etti. Onlar emaneti yüklenmekten çekindiler. Emaneti insan yüklendi.

Rabbim insanı, insan olarak kulluğuna davet etti. İnsan bu kutsal davete icabet etti.

Öyleyse şimdi insana soru sormak değil, şükretmek düşer.

Dipnotlar:

1- Ahzab Suresi: 72., 2- Sözler, s. 401, 410., 3- A’raf Suresi: 172.