Güneşin doğması ve batmasının vakti. Ayın hareketleri, dünyanın dönüşü gibi olaylar nasıl dakikalarla, hatta saniyelerle bilindiği gibi, halife-i arz olan insanın da ne zaman, nerede, nasıl öleceği kayıtlıdır, yazılıdır, ama insan bunu bilmez. İnsanın kendi ecelini bilmemesinin de birçok hikmetleri vardır.

İnsanların, yakınlarının başlarına gelen veya çok sevdikleri bir büyüğü, komşusu, meslektaşı, hatta ciğerparesi olan evlâdının vefat haberleri ile nasıl sarsıldıklarına şahit olmuşuzdur.

İnsanın eceli bazı maslahatlar için gizlenmiş. “Eğer ecel vakti muayyen olsaydı, yarı ömür gaflet-i mutlaka içinde ve yarıdan sonra darağacına asılmak için her gün bir ayak daha onun tarafına atılmakla dehşet-i mutlaka içinde... (kalacaklardı)” (Sözler, s. 549)

İşte insanları dehşete düşüren ruhların kabz edilmesiyle görevli melek Hazreti Azrail (as) Cenab-ı Allah’a münacatında demiş: “Senin kulların benden küsecekler” cevaben ona denilmiş: “Senin vazifen ile vefat edenlerin ortasına hastalıklar ve musîbetler perdesini bırakacağım. Vefat edenler sana değil, belki itiraz ve şekva oklarını o perdelere atacaklar.” (Lem’alar, s. 918)

İşte bundandır ki vefat haberi alındığında hemen şu sorular sorulur: Nesi vardı? Hasta mıydı? Kaç yaşındaydı? Veya: Daha dün beraberdik bir şeyi yoktu. Sapasağlam adamdı ya! Herkes ölene bakar, ölüm gerçeğine bakan ise pek azdır.

Oysa bütün ölümlerin tek ortak paydası vardır, o da eceldir. Cenab-ı Allah (cc) Kur’ân-ı Kerîm’de, “Hiç kimse Allah’ın izni olmadıkça ölmez” (Al-i İmran, 145) ve “Sizi çamurdan yaratan, sonra da ecel ile takdir eden O’dur” (Enam, 2) der.

Peygamberimiz de (asm), ümmetine, her an gelmesi muhakkak olan ölümün ve ecelin dehşetini fazla yaşamamaları için “Hayatınızı acılaştıran ölümü çok sık hatırlayın” buyurmuştur.

Bediüzzaman da, “Ölüm, ehl-i iman için bir terhistir; ecel terhis teskeresidir. Bir tebdil-i mekândır. Bir hayat-ı bakiyenin mukaddimesi ve kapısıdır” diye hatırlatır. (Şuâlar, s. 34)

Allah (cc) cümlemize hüsn-ü hatime ve imanla kabre girmeye nasip etsin.