Ülkede son 2 yıl içinde 3 defa seçime gidildi. Ancak hiçbir parti tek başına iktidara gelecek oyu alamadı. Koalisyonla yönetilen İsrail’de, hükümetteki partilerin ortak noktadan uzak oldukları sık sık görülüyor. 

İsrail’de 17 Mayıs’ta kurulan hükümette, Başbakan Benjamin Netanyahu’nun Likud Partisi ile Benjamin Gantz’ın Blue & White (Mavi & Beyaz) Partisi arasında siyasî çekişmeler yaşanıyor. Ancak her iki parti de zorunlu ortaklık durumunda olduklarının farkında.

Bütçe görüşmelerindeki anlaşmazlık 23 Ağustos’a damgasını vurdu. Anlaşmazlık ise, Korona salgını dolayısıyla zarar gören ekonomiye âcil müdahalenin nasıl bulunulacağındaki görüş farklılığıydı. İsrail’de bütçe kabul edilmezse, hükümet düşer ve yeniden seçimlere gidilir. 

Ancak bütçe reddedilmeyip, taraflar, görüşmelerin 23 Aralık’a ertelendiği bir yasa tasarısı üzerinde anlaştılar. Aksi takdirde İsrail’de 4. kez seçim yapılacaktı.

İsrail’de koalisyon hükümeti toplam 7 siyasî unsurdan oluşuyor. 

Bunlar Likud Partisi, Blue & White Partisi, merkez-sağdan Derekh Eretz Partisi, merkez-liberal Gesher (Köprü) Partisi, İsrail İşçi Partisi, siyasal-dini Shas (Sefarad Muhafızları) Partisi, Ultra-Ortodoks United Torah Judaism (Birleşik Tevrat Yahudiliği) Partisi şeklinde sıralanıyor. Likud ve Blue & White ise, koalisyonun büyük ortakları.

Ülkede, çok ortaklı hükümetin eşit bir koalisyon olup olmadığı tartışılıyor. Hatta bütçe görüşmelerinin ertelenmesine rağmen, Netanyahu ve Gantz arasında güven probleminin devam edeceği ileri sürülüyor. 

Diğer taraftan yolsuzlukla suçlanan Netanyahu’nun, kendisini İsrail’in geleceğinde tek olarak gördüğü de tartışmalar arasında. Buna İsrail-BAE arasında 13 Ağustos’ta imzalanan “normalleşme” Anlaşması örnek gösteriliyor. İki ülke arasındaki anlaşmayı, Gantz ve Dışişleri Bakanı Gavriel Ashkenazi’nin, ABD Başkanı Donald Trump’ın Twitter duyurmasıyla öğrendikleri belirtiliyor. 

Netanyahu ise, “ikisine de bilgi vermediğini, çünkü halka bir şey sızdırabileceklerinden korktuğunu” söyleyerek, koalisyon ortakları arasında güven bunalımını ortaya koymaktadır.

Bununla birlikte Netanyahu’nun, bütçenin reddini değil de görüşmelerin ertelenmesini kabul etmesinde, zorlu ve pahalı muhtemel bir seçim kampanyasının BAE ile yapılan Anlaşma’yı gölgede bırakmasından çekindiği de düşünülmektedir. Korona krizinin de ertelemenin kabul etmesinde rol oynadığı ihtimal dahilindedir.

Her şeye rağmen yolsuzlukla yargılanan Netanyahu’nun, iktidarını korumak ve Gantz’ın halefi olması hususundaki anlaşmayı bozmaya çalışacağı değerlendiriliyor. Çünkü koalisyon anlaşmasında, Netanyahu’nun 18 aylık görevinden sonra, Başbakanlığı Gantz’a devredeceği yer alıyor. İsrail Parlamentosu Knesset’in resmî web sitesindeki Bakanlar Kurulu listesinde, Gantz, “Alternatif Başbakan (Alternate Prime Minister) olarak yer alıyor. 

Buna ek olarak Netanyahu’nun, Başsavcı ve Polis Şefi’ni değiştirerek yargılama sürecini etkilemesi ihtimalinin önünde de, Blue & White Partili Adalet Bakanı Avi Nissenkorn’un durduğu kaydediliyor. 

Koalisyon anlaşmasının, İsrail Anayasa / yasa süreçlerini olumsuz etkileyeceği; geçtiğimiz Nisan ayında işsizliğin yüzde 27 ile zirve yaptığı; Korona’nın ekonomiyi olumsuz etkilediği; yolsuzluk, işsizlik, yoksulluk, gelir dağılımı adaletsizliği, siyasî güvensizlik, su, konut gibi sosyo-ekonomik sorunları; Afrika kökenli Yahudilere yönelik ayrımcılık; Filistinliler ve Hamas’la çatışmalar vd. konular İsrail halkının Netanyahu karşıtlığını sokaklara döküyor.

Bütçe görüşmelerinin 23 Aralık’a ertelenmesiyle Netanyahu ve koalisyon ortakları bir miktar daha zaman kazandı. Ancak İsrail ve Netanyahu için seçim ihtimali hâlâ devam ediyor.