Üç ülke arasında yapılan anlaşmalarla Doğu Akdeniz’de petrol ve doğal gaz arama çalışmalarına girişildi. Devam eden Doğu Akdeniz’de petrol ve doğal gaz arama sürecine İtalya, Ürdün, İsrail ve Filistin de dahil edilmiştir.

Yukarıda adı zikredilen ülkeler, Doğu Akdeniz Gaz Forumu’nu (Eastern Mediterranean Gas Forum) meydana getirdiler. Forum’a üye devletlerin Enerji Bakanları 9 Mart 2021 tarihinde internet üzerinden Kahire merkezli ilk toplantılarını yaptılar.

Mısır, Doğu Akdeniz Gaz Forumu’yla eş zamanlı olarak Dostluk Forumu’na katılmaktadır. Dostlu Forumu’nun toplantısı Atina’da 11 Şubat 2021’de “Akdeniz’den Körfez’e Dostluk, Barış ve Refah İnşa Etmek” başlığıyla düzenlenmişti. Forum’a Arap ülkelerinden Mısır, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn üye iken; Avrupa’dan da Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi bulunmaktadır. Forum’un amacının terörizm ve aşırılıkla mücadele etmek, güvenlik ve istikrar çabalarını desteklemek, Covid-19 salgını ile mücadele ve devletlerin içişlerine müdahale etmemek şeklinde sıralanıyor (Yeni Asya, 20.03.2021, Mısır’ın Bölgedeki Girişimleri).

Mısır’ın Kavalalı Mehmet Ali Paşa’dan beri bölge ülkelerine liderlik etme düşünce ve pratiği biliniyor. Bunun en önemli göstergesi Mısır öncülüğünde 22 Mart 1945’te Arap (Ligi) Birliği’nin kurulmasıdır. Sonra 1954-1970 tarihleri arasında Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdül Nasır’ın, Arap dünyasının karizmatik lideri olduğu biliniyor.

Arap Birliği’nin 23-24 Mayıs 2015’te Kahire’deki toplantısında, Mısır’ın önerisiyle Arap Ortak Askerî/Silâhlı Gücü kurulması hususunda taslak kararı alınmıştı. Ancak bu hususta pek bir ilerleme kaydedilmediği anlaşılıyor. Mısır’ın Arap Ortak Askerî/Silâhlı Gücü önerisine karşılık, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman 15 Aralık 2015’teki basın toplantısında Teröre Karşı İslâmî Koalisyon fikrini paylaştı. Teröre Karşı İslâmî Koalisyon, bölge ülkelerini tehdit eden Sünnî IŞİD/DAİŞ/DAEŞ ve Şiî İran’a karşı alınan bir karar olduğu iddia ediliyor. 

Günümüzde IŞİD/DAİŞ/DAEŞ tehdidinin ilk başladığı döneme göre zayıfladığı, Irak’ta merkezi hükümetin, ülkenin IŞİD tarafından işgal edilen topraklarında otoritesini yeniden tesis ettiği bilinmektedir. Terör tehdidi tamamen sona ermese de, Mısır’ın bölge ülkeleri arasında tekrar diyalog ve işbirliği çalışmalarına başladığı görülmektedir.

Mısır’ın Irak ve Ürdün’le ilişkilerinin ilerletilmesi “üç ülkenin ortak çabalarının bölgede Yeni Doğu veya Yeni Levant” şeklinde tanımlandığını bildiriyor. Üç ülke arasında 8 Şubat 2021’de yapılan görüşmelerde “enerji, ekonomi, yatırım alanlarında işbirliğini arttırma konusunda anlaşmaya varıldığı” ifade ediliyor. Yine Sisi’nin, Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin ile 10 Şubat 2021’deki görüşmesinde “güvenlik ve terörizmle mücadele”nin ele alındığı basına yansımıştı.

Yeni Levant’ın son toplantısı 27 Haziran 2021’de Irak’ın başşehri Bağdat’ta gerçekleştirildi. Toplantı Mısır’dan 30 yıl aradan sonra Irak’a Cumhurbaşkanı düzeyinde yapılan ilk ziyaret olarak kaydedildi. Toplantıya Sisi, Ürdün Kralı II. Abdullah ve Irak Başbakanı Mustafa El-Kadhimi katıldılar. Yapılan toplantının daha önceki Kahire ve Amman görüşmelerinin devamı olduğu belirtiliyor.

Bağdat toplantısında “uluslar arası ve bölgesel gelişmelerin, ortak zorluklar ve tehlikelerle yüzleşmek için ortak işbirliği gerektirdiği, Arap ulusal güvenliğini tehdit eden ve kabulü mümkün olmayan bölgesel müdahaleler, terörizm, aşırılıklar, Filistin halkının meşrû haklarını elde etmelerine destek teyidi” gündem edildiği aktarılıyor. Ayrıca Irak ve Ürdün, Etiyopya tarafından inşaatı yapılmakta olan Büyük Etiyopya Rönesans Barajı’ndan kaynaklanan mağduriyetler hakkında Mısır’a destek verdikleri de bildiriliyor. Toplantıda ayrıca Mısır’ın, Libya’daki tezlerini gündeme getirdiği de belirtiliyor.

Sisi, toplantıdan önce “Arap ülkelerinin birleşmesi ve çeşitli bölgesel krizlerde Arap rolünü güçlendirme” çağrısında bulunması dikkat çekiyor. Yeni Levant toplantılarının ilerleyen tarihlerde de yapılması kuvvetle muhtemeldir. Sisi’nin de selefleri Kavalalı Mehmet Ali Paşa ve Cemal Abdül Nasır gibi bölge ülkelerine liderlik etme girişiminin mevcudiyeti ihtimal dahilindedir. Doğu Akdeniz Gaz Forumu ve Dostluk Forumu’nun ardından yakın gelecekte; Mısır, Ürdün ve Irak arasında Yeni Levant birliği veya forumunun kurulması da ihtimaller arasındadır.