Mısır’da İstanbul camilerinin izlerini taşıyan Mehmet Ali Paşa Camii Osmanlı Devleti’nin nadide eserlerindendir. Mehmet Ali Paşa Camii’nin bir Osmanlı eseri olduğuna dair en önemli işaretlerinden biri de, iç kısımlarda kullanılan ve İstanbul camilerindekilere benzeyen hat sanatı örnekleridir. Ziyaretçilerini büyüleyen en önemli özelliği de caminin gece görüntüsünün diğer camilerden farklı olması.

İstanbul camilerinden örnek

Mısır’a gelen pek çok ziyaretçi Mehmet Ali Paşa Camii’nin mimarî özelliklerinden övgüyle bahsediyor. Mısır’da bulunan bu caminin yapımına 1830 yılında Mehmet Ali Paşa hayattayken başlanıyor ve 18 yıl boyunca süren çalışmalardan sonra ancak Mehmet Ali Paşa’nın vefat ettiği 1848 yılında tamamlandıktan sonra da onun adı veriliyor. İstanbul’dan getirtilen Mimar Yusuf Boşnak başkanlığında bir usta ekibi tarafından yapımı gerçekleştirilen cami kubbeli bir harimle şadırvanlı bir avludan meydana geliyor. Caminin batı köşesinde yer alan, küçük kubbelerle örtülü mekân pirinç parmaklıklarla çevrilerek buraya Mehmed Ali Paşa’nın mezarı yerleştirilmiştir. Parmaklığın güneydoğu yüzünde üç beyitlik Osmanlıca kitâbe mevcuttur.

Fetih Sûresi’nden âyetler

Osmanlı selâtin camileri tipinde Kahire şehrinin silüetine hâkim vaziyette inşa edilen Mehmed Ali Paşa Camii, plan düzeniyle Osmanlı mimarisinin bu ülkedeki canlanışını gösterirken süslemeleriyle de barok ve rokoko gibi Batılı üslûpların tercih edildiği önemli bir örnek durumundadır. 

Caminin yapısını incelediğimizde, harime açılan kapı ve pencere açıklıklarının üzerindeki kuşakta Fetih Sûresi’nden âyetler bulunuyor. 

Kapı kemerinin köşeliklerinde ay yıldız motifine ve daha üstte dönemin padişahı Sultan Abdülmecid’in ismine yer verilmiş olması da ilgi çekicidir. Diğer bir ilgi çekici durum ise, caminin mimarî açıdan Ayasofya Camii’ne çok benziyor olması.