İslâm âleminin heyecanla beklediği en güzel ve rahmet dolu aylardandır Ramazan. Herkesin dünyasında farklı manaları vardır Ramazan ayının. Bu manalar farklı bir boyut kazandırır her insana. Bizler de siz okurlarımızı bu rahmet ayında daha farklı tefekkürlere sevk etmek amacıyla, biraz düşündüren, biraz gezdiren, biraz da bilgilendiren köşemizde İstanbul’un tarihî çeşmelerinden bahsedeceğiz. 

Lâle Devri’nin en belirgin özelliği, su mimarisinin öne çıkmasıdır. Suyun estetik olarak hem sosyal hayat içinde hem de dönemin sanatçılarının üzerindeki etkisi, özellikle çeşmelerdeki figür detaylarında dikkatimizi çekmektedir ve yapılan eserlerde Osmanlı ve Avrupa’nın mimari özelliklerinin birleştiği de görülmektedir. Bu dönemde yaptırılan çeşme sayısının artması da, o dönemde suya verilen önemi göstermektedir.

İşte 3. Ahmet Çeşmesi de bu döneme ait önemli mimarilerdendir. Ramazan ayında ayrı bir güzelliğe bürünen Ayasofya ve Topkapı civarlarında bulunuyor, 3. Ahmet Çeşmesi. Sultan 3. Ahmet tarafından 1728 yılında yaptırılan çeşme Osmanlı mimarisinde Lâle Devri’nin simgesi haline gelmiştir.

Çeşmenin mimari yapısını araştırırken de şu bilgilere ulaşıyoruz;  III. Ahmet Çeşmesi’nin saçak kısmında Avrupa’dan getirilen yeni desenler kullanılmıştır. Bakıldığında, dönemin karakteristiği haline gelen, başak biçimindeki sivri uçlu lâle desenleri, vazodan çıkan gül ve tomurcuk desenleri ile üç iri lâle motifi de bulunmaktadır. Çeşmenin mermer cephelerinde ise çini bantlar kullanıldığı görülmektedir. Kısaca III. Ahmet Çeşmesi, döneminin sanat değeri olarak yeni çizgiler taşıyan çeşmelerinden birisidir. Daha önceleri kullanıma kapatılan çeşme, şu an suya kavuşmuş ve kullanılmaktadır.

 Çeşmenin Sultanahmed Camii’ne bakan ön yüzündeki şu beyit, padişahın kendi hattıyla yazılmıştır:

“Tarihi Sultan Ahmed’in cari zeban-ı luleden / Aç besmeleyle iç suyu Han Ahmed’e eyle duâ.”

İstanbul’a ve özellikle Topkapı Sarayı’na yolu düşen sevgili okurlarımızın bu çeşmeye uğrayarak ruhunuzu ferahlandırmanızı tavsiye ederim… Sağlıcakla kalın…