Rehber ve görevli polis eşliğinde -oturum platformu hariç.- Parlamentonun bütün bölümleri gezdirildi. Adalet, hukuk, hürriyetin tatbikî sistemini gördük.

Sonra Uppsala şehrindeydik. Rehberimizin evinde ikramdan sonra Fahrenhayt -Dereceyi bulan ilim adamının özel enstitüsünün olduğu dünyaca meşhur üniversiteyi, tarihî kiliseleri ziyaret ettik.

Yeşillikleriyle, gölleriyle, nizam, intizam temiz cadde ve sokaklarıyla güzide mekânlar.

FİLANDİYA ZİYARETİMİZ

Hizmet planımızdaki Finlandiya’nın başşehri Helsinki’ye bir şehir hükmünde onbir katlı 2800 yolcu kapasiteli, farklı kalite ve bölümlerdeki odalarla donatılmış bir feribotla gittik. Stockholm, Helsinki seyahati 17 saat 45  dakika sürdü. 

İSVEÇ, NORVEÇ FİNLANDİYA TATAR TÜRKLERİ HAKKINDA RİSALELERDEKİ BİLGİLER

Bediüzzaman’ın Risale-i Nurlardaki, İsveç, Norveç.  Finlandiya, Müslüman Tatar Türkleri konularını yerinde araştırma amacındaydık.

“Hilmi Uran’a:“ Bu asrın Kur’ân’a şiddet-i ihtiyacını hissetmekte İsveç, Norveç, Finlandiya’dan geri kalmamak size elzemdir.”1 ihtarı!

“İsveç, Norveç, Finlandiya, Kur’ân’ı mekteplerinde en büyük halâskâr bir kitap olarak kabul ettikleri gibi, şimdi erkân-ı İslâmiyenin birincisi olan ramazan sıyamını tutmak niyetiyle Camiü’l-Ezher’e “şimalin pek uzun günlerinde bir çare-i tahfifi ve tehiri yok mu?” diye sormuşlar.2  kaydı. 

“İsveç, Norveç, Finlandiya ve İngiltere’nin Kur’ân’ın kabulüne çalışan meşhur hatipleri ve din-i hakkı arayan Amerika’nın çok ehemmiyetli dinî cemiyeti gibi, rûy-i zeminin kıt’aları ve hükûmetleri, Kur’ân-ı Mu’cizü’l-Beyan’ı arayacaklar ve hakikatlerini anladıktan sonra bütün ruh u canlarıyla sarılacaklar.”3 haberi.

“Şimalin İsveç, Norveç, Finlandiya gibi küçük devletleri Kur’ân’ı mekteplerinde ders vermek ve kabul etmek ve komünistliğe, dinsizliğe karşı set olmak için kabul etmeleri ve İngiliz’in mühim hatiplerinin bir kısmı Kur’ân’ı İngiliz’e kabul ettirmeye taraftar çıkmaları”4 tespiti. 

“İsveç, Norveç ve Finlandiya’da en büyük ilim adamlarından müteşekkil bir heyet meydana getirmişler, gençlerin kurtuluşunu sağlayacak halâskâr bir kitabı senelerce aramışlar; nihayet gençliği en yüksek ahlâk ile ahlâklandırmak ve dünyada açık fikirli, müstakim ilim adamı yapmak için Kur’ân-ı Kerîm’i okutmanın yegâne çare olduğu neticesine varmışlar. “5 hakikati...

FİNLANDİYA HELSİNKİ HATIRALARIMIZ

Helsinki’de bizi ilk karşılayan internetten tanıştığımız, devamlı ders okuduğumuz, Nurlara çok müştak değerli, yazılımcı bir kardeşimizdi. Yerleştikten sonra mihmandarlığında, Tatar Türklerinden Abdurreşid İbrahim ile Şakir Halil Abdurrahman‘ın soyundan gelenleri araştırmasını istedik. Bu soydan gelen, Safiye Çetin adında bir Nur ablanın Finlandiya’da olduğu hakkında çok az bilgimiz vardı. Bulabilirsek onunla bir röportaj yapıp Yeni Asya’mızda yayınlayalım istiyorduk. Ayrıca burada yerleşen Tatar Müslümanlarıyla irtibat kurma emelindeydik. İkindi namazına gittimiz Tatar mescidi kapalı, telefonlar da cevap vermiyordu.

Üstada mektup yazan ve mezarı Helsinki‘de olan, ilim adamı ve medrese hocası Tatar Türklerinden Şakir Halilurrahman’ ın mezarını ziyaret ettik. Tarihçe’deki iki mektubu mezarı başında okuduk. Dualar ettik. Bu mezarlık Tatar Müslüman kardeşlerimize ait çok güzel tertip ve planlanmış bir kabristan. Bitişiğinde Hristiyan mezarlığı var. 

—Devam edecek—

Dipnotlar:

1- Emirdağ Lâh. M. 163, s. 255; Tarihçe, s. 518.

2- Emirdağ Lâh. M. No: 184, s. 279.

3- Emirdağ Lâh. M. No: 191, s. 287-88; Tarihçe-i Hayat,  s. 529.

4- Eski Said Dönemi Eserleri, s. 239.

5- Nurun İlk Kapısı, s. 222.