"Ümitvar olunuz, şu istikbal inkılâbı içinde en yüksek gür sada İslâm'ın sadası olacaktır."

Piyasalar

Çin’in küresel güvenlik girişimi

Muhammet ÖRTLEK
10 Mayıs 2022, Salı
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, uluslararası ilişkilerde güvenlik meselesini tekrar öne çıkartıyor.

Hint-Pasifik’te Çin’e karşı Avustralya, İngiltere ve ABD arasında 16 Eylül 2021’de AUKUS Güvenlik Paktı kurulmuştu (Yeni Asya, 18.09.2021). AUKUS’tan hemen sonra 24 Eylül 2021’de de ABD, Japonya, Hindistan ve Avustralya arasında bir Dörtlü Grup oluşturulmuştu (Yeni Asya, 28.09.2021).

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, AUKUS ve Dörtlü Grubun Hint-Pasifik bölgesi stratejisini üstü örtülü şekilde sorgulayan bir Küresel Güvenlik Girişimi önerisinde bulunuyor. Xi, güvenlik önerisini 21 Nisan 2022’de Çin’de düzenlenen Boao Asya Forumu’nda gündeme getirdi. Xi “önerisinde Soğuk Savaş zihniyetini, hegemonyacılığı, güç politikalarını, dünya barışını tehlikeye atacak vb.” konulardan bahsediyor. Ayrıca Xi önerisini “bölünmez güvenlik ilkesini desteklemek, dengeli, etkili ve sürdürülebilir bir güvenlik mimarisi inşa etmek ve diğer ülkelerdeki güvensizlik temelinde ulusal güvenliğin inşasına karşı çıkmak” anlamına geldiğine de değiniyor. Birde Xi “tüm ulusların güvenlik ve toprak bütünlüğünün yanı sıra kendi kalkınma yollarını ve sosyal sistemlerini seçme haklarını” da vurguluyor.

Çin Dışişleri Sözcüsü Wang Wenbin’in, Japonya gazetelerinden Nikkei Asia’yada 28 Nisan 2022’de yayınlanan açıklamasında, Çin’in yeni güvenlik önerisini “tek taraflılık, hegemonya ve güç politikalarının oluşturduğu artan tehditler, barış, güvenlik, yönetişimdeki açıkların artmasıyla birlikte, insanlık giderek daha zorlu sorunlar ve güvenlik tehditleriyle karşı karşıya” diyerek izah etmeye çalışıyor. Hatta Nikke Asia Gazetesi, Çin’in önerisi hakkında “Xi’nin Kuşak-Yol’unun altyapı planı Ukrayna’daki savaştan dolayı durakladığından, Pasifik’e odaklanarak Küresel Güvenlik Girişimi’ni okyanusta yüzdürüyor” şeklinde değerlendiriyor.

Buna karşılık ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price da “Çin’in Rusya ile aynı çizgiyi koruduğunu” bildiriyor. Çin’in güvenlik girişiminin “aşırı geniş bir çerçeveyle ortaya çıkma durumunda olduğu, yani ülkeler Çin’in önerisine katılmasalar bile en azından tamamen karşı çıkmayabilirler. Böylece Çin’in ABD’ye yönelik güvenlik tehdidini yavaş yavaş kullanacağı” tahmin arasında.

Çin’in Küresel Güvenlik Girişimi’nin “Çin kamu diplomasisi ve dış politika duruşunda önemli rol oynamaya başlaması” kuvvetle muhtemeldir. Ancak Çin’e bu konuda eleştiriler de mevcut. Çin’in hem Güney Çin Denizi’nde hem de Çin-Hindistan sınırındaki davranışı nedeniyle açıkça ihlal ettiği egemenlik ve toprak bütünlüğü gibi ilkeleri önerdiği aktarılıyor. Yine Çin’in tüm ülkelerin meşru güvenlik endişelerini ciddiye almaktan ve başkalarının pahasına kendi güvenliğini takip etmemekten bahsetmesi, yeni önerinin eleştirilerinden.

Xi’nin Soğuk Savaş zihniyetini reddetmesine rağmen, Çin ve Rusya 2022’nin başında güvenlik ortaklığı niteliğinde bir anlaşma yapmalarının, Xi’nin önerisiyle çeliştiği kaydediliyor. Aynı zamanda Çin’in uzun süredir Kuzey Kore ile güvenlik anlaşmasının olması da cabası. Xi’nin girişiminin, Asya hegemonyası peşinde koşmaya yönelik çaba ve ABD ile güç rekabetinde kendi çıkarlarını desteklemek için bir politika olduğuna ihtimal veriliyor.

Okunma Sayısı: 1334
YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları Yeni Asya Gazetesi'ne aittir. Hiçbir haber veya yazının tamamı, kaynak gösterilse dahi özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan haber veya yazının bir bölümü, alıntılanan haber veya yazıya aktif link verilerek kullanılabilir.

Yorumlar

(*)

(*)

(*)

Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve tamamı büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. İstendiğinde yasal kurumlara verilebilmesi için IP adresiniz kaydedilmektedir.
  • Şevket PAksoy

    17.5.2022 13:27:50

    Küresel güvenli söylemi altında Çinin uluslar arası menfaatleri gözetiliyor.

(*)

Namaz Vakitleri

  • İmsak

  • Güneş

  • Öğle

  • İkindi

  • Akşam

  • Yatsı