Samimiyet, bir başka ifade ile ihlâs, dilimizin ve kalbimizin bir olması demektir. Bu hususta Abdü’l-Kadir Geylani (ks), “Eğer dilinle söylediğini kalbinle doğrulamıyorsan, Hakk’a doğru bir adım bile ilerleyemezsin” demiştir.

Samimiyet, dürüst ve ihlâslı olmayı gerektirir. İkiyüzlülüğe, ben merkezli ilişkilere, hasede, öfkeye, hırsa, kötülüğe gönülde yer vermemektir samimiyet.

Mevlânâ (ks) şöyle der: “Gönlü ve sözü bir olmayan kişinin, yüz dili bile olsa o, gene dilsiz sayılır.”

Özü, sözü bir olmaktır samimiyet… Samimiyet, gönlün kapılarını araladığın yerden boş dönmemektir… Huzuru bozmadan, kalbi karartmadan sığınmayı bilmektir bizleri yoktan var edene. Öze dönmektir, heveslerine yenik düşmemektir… Çünkü; bu hususta hadis-i şerifte şöyle ifade edilmiştir: “Kulumun en sevdiğim ibadeti, bana olan samimiyetidir.” 1

Bizler bu dünyada imtihandayız. İnsanın imtihanı başarabilmesi de dini yalnız Allah’a halis kılması, yalnız O’na kulluk edip O’na hiçbir şeyi ortak koşmaması, ihlâs ve samimiyetle kulluğuna devam etmesi ile mümkündür. Zira Rabbimiz şöyle buyurur: “Halbuki onlara, ancak dini Allah’a has kılarak, Hakk'a yönelen kimseler olarak O’na kulluk etmeleri, namazı kılmaları ve zekâtı vermeleri emredilmişti. İşte bu dosdoğru dindir.” 2

Dinin özü ve ruhu, samimiyettir. Zira Peygamber Efendimiz (asm) “Din Samimiyettir” buyurunca, sahabenin: “Kim için?” diye sormaları üzerine; “Allah için, O’nun kitabı için, O’nun elçisi için, Müslümanların yöneticileri ve bütün Müslümanlar için” 3 buyurmuşlardır.

İnsanın değeri onun samimiyet ve içtenliği ile doğru orantılıdır. Yapmacık olan ve taklitten öte hiçbir anlamı özü ve ruhu olmayan her türlü davranış, değersiz ve bayağıdır. Bu Cenab-ı Hak katında böyle olduğu gibi, sosyal hayatın hemen her safhasında ve insanların nezdinde de böyledir.

Samimiyetsiz gayretler boşunadır ve gayretsiz samimiyetler de yetersizliğe mahkûmdur.

Bediüzzaman, Lem’alar ve Mektubat adlı eserlerde bu hususta şöyle ifade eder: “Samimî bir ihlâs, şerde dahi olsa neticesiz kalmaz. Evet, ihlâs ile kim ne isterse Allah verir.” 4 

“Evet, velâyetin kerameti olduğu gibi, niyet-i halisanın dahi kerameti vardır. Samimiyetin dahi kerameti vardır. Bahusus lillah için olan bir uhuvvet dairesinde ki kardeşlerin içinde, ciddî, samimî tesanüdün çok kerametleri olabilir. Hatta şöyle bir cemaatin şahs-ı manevisi bir veli-i kâmil hükmüne geçebilir; inayata mazhar olur.” 5

Hayatta samimiyet, yaptığımız işle, yerine getirdiğimiz fiille, kısacası bu tür süreçler içerisinde kendi iç barışımızla ilintilidir. Kendimizle barışık olmamak, hayatta yaptıklarımızla kavgalı olmak samimiyetsizliği beraberinde getirir. Bu ruh hali, önce kendimize, daha sonra da başkalarına olan samimiyetimizi yok eder.

Kendimize ve başka insanlara güven ayrılmaz ikilidir. Kendinden emin olan insan, başkalarına da güven verir. Kendisini aldatan insan ise, başkalarını da daha kolay aldatır. Dünyanın en kolay, en masrafsız işi insanın kendini aldatmasıdır.

Dipnotlar:

1- Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 5, s. 254.

2- Beyyine Sûresi, 98/5.

3- Müslim, İman, 95.

4- Lem’alar,  20. Lem’a, (ikinci sebep), s. 154.

5- Mektubat, s. 360, (28. Mektub, 7. Mesele).